Kích ứng da mỹ phẩm và dị ứng da mỹ phẩm đang ngày càng phổ biến. Theo tạp chí Forbes, trung bình mỗi người phụ nữ sử dụng đến 12 loại mỹ phẩm mỗi ngày bao gồm các sản phẩm dưỡng da mặt, dưỡng cơ thể, dưỡng tóc và nước hoa. Bên cạnh những ưu điểm, chúng cũng gây ra cho phụ nữ không ít những rắc rối đáng tiếc. Trong đó, dị ứng da – kích ứng da là một vấn đề nghiêm trọng trong ngành công nghiệp mỹ phẩm làm đẹp. Nhưng dị ứng da và kích ứng da khác nhau như thế nào? Hãy cùng BENEW tìm hiểu qua bài viết sau nhé!

Kích ứng da là gì?

Kích ứng da (Irritant Contact Dermatitis - ICD) còn được gọi là viêm da tiếp xúc kích ứng. Nó là tình trạng nhẹ, diễn ra trong thời gian ngắn thường là vài ngày và biểu hiện chủ yếu trên vùng da tiếp xúc với hóa chất. Có nghĩa là kích ứng chỉ xuất hiện tại vùng da tiếp xúc với tác nhân kích ứng và sẽ hồi phục rất nhanh sau vài ngày.

Da bị kích ứng mẩn đỏ (Nguồn: Internet)

Dấu hiệu da bị kích ứng

Nếu da bạn tiếp xúc với các tác nhân gây hại sẽ xuất hiện các dấu hiệu kích ứng da sau:

• Da nổi mụn trứng cá: là triệu chứng thường hay gặp nhất, xảy ra do bôi các loại mỹ phẩm làm bít lỗ chân lông, làm ứ đọng chất bã nhờn và hình thành mụn trứng cá.
• Viêm da dị ứng: đây là dạng kích ứng da nghiêm trọng hơn, biểu hiện bằng các mảng hồng ban (mảng đỏ xuất hiện tại vùng bôi mỹ phẩm) kèm theo mụn nước và ngứa.
• Mề đay: bao gồm những nốt sẩn phù nổi gồ trên mặt da rất giống như vết muỗi cắn hay những vết roi đánh vào mặt da, thường kèm theo ngứa.
• Viêm da tiếp xúc: còn hay được gọi là chàm. Biểu hiện ở những mảng hồng ban giới hạn rõ kèm theo mụn nước và ngứa ngáy.
• Khô da: da bị khô và tróc vảy.
• Teo da: thường gặp ở những người dùng nhóm thuốc Corticoid kéo dài.

Da bị kích ứng mẩn đỏ (Nguồn: Internet)

Các loại kích ứng da

Vì tính chất của viêm da kích ứng là tiếp xúc nên bất kỳ vùng da nào tiếp xúc với hóa chất hoặc các tác nhân gây hại đều có thể bị kích ứng. Đồng nghĩa là mặt, tay, chân, vai, lưng,... đều có thể bị kích ứng da.

Tùy vào tính chất và độ nặng của các nguyên nhân gây kích ứng mà kích ứng được chia làm 2 loại sau:

• ICD cấp tính: Các chất hóa học gây phản ứng kích ứng mạnh, dấu hiệu tổn thương da xuất hiện ngay lập tức lúc tiếp xúc. Cảm giác đau rát và khó chịu kéo dài.
• ICD mạn tính hoặc tích lũy: Các chất hóa học và tác nhân khiến da bị kích ứng qua thời gian dài tiếp xúc hoặc số lần tiếp xúc nhiều. Biểu hiện ban đầu của loại kích ứng này chính là ngứa sau đó sẽ khó chịu hơn.

Viêm da kích ứng gây cảm giác khó chịu (Nguồn: Internet)

Nguyên nhân khiến da bị kích ứng

Muốn chữa hết bệnh thì phải tìm được đúng nguyên nhân gây bệnh. Chính vì thế, việc xác định được lý do chính khiến làn da bị kích ứng sẽ giúp việc điều trị dễ và nhanh chóng hơn. Theo dõi các nguyên nhân khiến da bị kích ứng bên dưới

Hóa chất

Dù là dị ứng hay kích ứng thì hóa chất luôn là tác nhân hàng đầu. Các hóa chất này có thể gồm axit, kiềm, dung môi, muối kim loại, hương liệu,... Hàng ngày chúng ta tiếp xúc với hàng chục, hàng trăm loại hóa chất khác nhau và điển hình nhất là mỹ phẩm. Da mặt bị kích ứng dễ dàng vì mức độ nhạy cảm cao và tần suất sử dụng mỹ phẩm của da mặt là nhiều nhất. Chính vì thế, khi sử dụng mỹ phẩm hoặc các loại sản phẩm trên da bạn cần lựa chọn thương hiệu uy tín và được kiểm nghiệm an toàn cho da.

Chất mài mòn, chất tẩy rửa

Ngoài mỹ phẩm, chúng ta còn có thêm 1 nhóm sản phẩm dành cho da khác cũng được sử dụng nhiều đó chính là xà phòng. Xà phòng hay chất tẩy rửa được sử dụng hầu như hàng ngày bởi mọi lứa tuổi. Mức độ đa dạng của loại sản phẩm này cũng vô cùng phong phú và giá cả cũng thế. Thế nên, tùy vào độ tuổi, độ nhạy cảm, đối tượng mà bạn có thể lựa chọn sản phẩm phù hợp cho mình. Đừng chủ quan rằng sữa tắm ngoài da thì sẽ không gây kích ứng nhé!

Các sản phẩm chăm sóc không uy tín là nguyên nhân gây kích ứng (Nguồn: Internet)

Cây cối

Dù là người có thể trạng và cơ địa thế nào nhưng khi tiếp xúc với một số loại cây cối đặc biệt đều sẽ bị kích ứng. Các hành động như chạm, ngắt, hái tiếp xúc vào cây đều khiến da khó chịu. Ví dụ như trái ớt, nếu dùng tay không tiếp xúc vào phần ruột ớt thì tay sẽ bị nóng, rát. Nguyên nhân chủ yếu vì các thành phần có trong loại thực vật này khiến da bị tổn thương.

Một số loại côn trùng cũng như cây cối, cũng sẽ khiến da bạn bị nổi ban, sưng đỏ, đau nhức khi tiếp xúc. Có thể kể những loại côn trùng tiêu biểu như kiến ba khoang, sâu lông,...

Độ ẩm lâu dài

Độ ẩm lâu dài có nghĩa là dịch từ cơ thể như nước, tiểu, nước bọt hoặc mồ hôi. Khi các dịch cơ thể tiết ra nhiều nhưng không được vệ sinh sạch sẽ thì cũng khiến da bị ngứa và khó chịu. Nguyên nhân này không hiếm gặp và triệu chứng kích ứng của nó cũng không rõ rệt nên rất dễ bị mọi người bỏ qua. Chỉ cần thay đổi lối sống, vệ sinh sạch sẽ môi trường sống thì kích ứng da vì độ ẩm lâu dài sẽ biến mất ngay.

Làm gì khi da bị dị ứng mỹ phẩm?

Ngay sau khi bôi bất kỳ loại mỹ phẩm nào, nếu thấy những biểu hiện dị ứng da thì nên ngừng dùng ngay lập tức, dùng nước rửa thật sạch lớp mỹ phẩm.

Các bước xử lý khi bị dị ứng da do mỹ phẩm các bạn nên tham khảo:

• Làm sạch lớp mỹ phẩm đang tồn trên da. Có thể dùng nước muối sinh lý natri clorua hoặc nước sạch rồi lấy khăn mềm lau khô.
• Với các trường hợp da bị kích ứng, bạn có thể làm dịu da tạm thời bằng cách lấy khăn sạch quấn một viên đá và lăn nhẹ nhàng lên bề mặt da. Sau đó rửa lại bằng nước sạch và không dùng thêm sữa rửa mặt hay bất kỳ sản phẩm làm dịu da nào khác.
• Ngưng sử dụng mỹ phẩm gây kích ứng, để da có thời gian phục hồi tự nhiên và sử dụng loại mỹ phẩm khác không chứa các chất gây kích ứng cho làn da của bạn.
• Bạn có thể xông mặt để giúp da thông thoáng, giải phóng chất độc trong da và cải thiện các triệu chứng dị ứng. Tuy nhiên cần ưu tiên các biện pháp xông mặt thiên nhiên ví dụ như dùng trà xanh, tía tô, ngải cứu, bạc hà, sả, gừng....tuy nhiên với dị ứng mỹ phẩm thì tốt nhất vẫn là sử dụng trà xanh.
• Uống nhiều nước: Nước sẽ giúp cơ thể gia tăng quá trình trao đổi chất, thanh lọc độc tố ra bên ngoài nên rất tốt với trường hợp dị ứng da. Mỗi ngày bạn cũng nên duy trì uống từ 1,5 - 2 lít nước để giúp làn da khỏe mạnh và sáng bóng

Kích ứng da khác gì với dị ứng da?

Thông thường, các triệu chứng cơ bản của dị ứng da và kích ứng khá giống nhau. Đó chính là làn da của bạn sẽ bị ngứa, đỏ, sưng và nổi mụn nước. Tuy nhiên, cách xử lý của cả hai loại dị ứng và kích ứng hoàn toàn không giống nhau. Nếu không biết cách nhận biết, bạn sẽ dễ lầm tưởng dị ứng da và kích ứng da chỉ là một và xử lý sai phương pháp. Từ đó dẫn đến những ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng cho da.

Dị ứng da là gì?

Là tình trạng nặng nhất, biểu hiện trên nhiều bộ phận của cơ thể, không chỉ riêng mỗi ngoài da, thường kéo dài hàng tuần, đôi khi hàng tháng. Nếu bạn dị ứng da với một chất hoặc mùi nào đó và tiếp xúc với nó, hệ miễn dịch của bạn sẽ phản ứng quá mức. Các kháng thể sẽ được hình thành gây ra các triệu chứng dị ứng. Đặc biệt khi dị ứng da mặt do mỹ phẩm hoặc các loại chất hóa học thì phản trên da cũng rất mãnh liệt.

Nguyên nhân gây dị ứng da:

• Dùng sản phẩm chứa nhiều Corticoid
• Không làm sạch da mặt trước khi sử dụng mỹ phẩm.
• Dùng nhiều loại sản phẩm cùng 1 lúc cho một bộ phận cơ thể.
• Dùng sản phẩm không đúng liều lượng và tần suất có thể gây dị ứng da

Dị ứng mỹ phẩm khiến da sưng đỏ (Nguồn: Internet)

Phân biệt kích ứng da và dị ứng da

Nguyên nhân chủ yếu là do thành phần trong mỹ phẩm như acid, chất bảo quản, chất tạo màu, hương liệu, chất tẩy… Hoặc cũng có thể do tác động một lực bất ngờ quá mạnh lên da khiến da bị tổn thương. Kích ứng khác với dị ứng da, vì có thể tự khỏi nếu được cách ly với các tác nhân gây hại. Hoặc khi da được làm dịu và cung cấp ẩm cho da đầy đủ, da sẽ tự hồi phục.

Tuy nhiên, kích ứng da nhẹ hơn nhiều so với dị ứng da về phạm vi ảnh hưởng. Kích ứng thường chỉ xuất hiện tại vùng da tiếp xúc với hóa chất. Bạn sẽ có thể phát hiện ngay lập tức và có phương pháp điều trị kịp lúc.

Biểu hiện dị ứng da ban đầu cũng giống như kích ứng, nhưng sẽ nhanh chóng trở nên trầm trọng hơn bằng các biểu hiện da nổi mụn nhiều và đồng loạt, sưng phù, nổi mề đay, ngứa ngáy, da đỏ, phồng rộp,… không chỉ trên vùng da tiếp xúc mà sẽ lan ra toàn thân, thậm chí có thể cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, khó thở… Có những trường hợp dị ứng âm thầm, không biểu hiện ngay nhưng sau đó một thời gian thì hậu quả trở nên khủng khiếp như nám, sạm, da bị giãn mao mạch, bị bào mòn…

Hướng dẫn cách làm dịu và giảm kích ứng da

Da bị kích ứng nên làm gì? Cách đơn giản nhất để điều trị da kích ứng đó là cách ly da khỏi các tác nhân gây hại. Khả năng hồi phục của làn da sẽ khiến các triệu chứng giảm dần. Da sẽ khỏe mạnh lại từ 7 - 14 ngày sau. Bên cạnh đó, các cách làm dịu sau sẽ giảm các khó chịu và giúp da hồi phục nhanh hơn.

Chăm sóc da kích ứng

Chườm lạnh: Sử dụng đá lạnh và chườm lên vùng da bị sưng để giảm đau, sưng và cảm giác nóng rát. Bổ sung nước và vitamin: Uống nhiều nước và bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin để đẩy nhanh quá trình tái tạo da, làm dịu da bị kích ứng.

Xông hơi: Xông hơi khiến lỗ chân lông nở rộng và đào thải độc tốt tốt hơn. Bạn nên xông hơi 2 - 3 lần/tuần để đẩy nhanh quá trình khôi phục da. Kết hợp thêm một số loại tinh dầu đặc biệt để giảm sưng, hồi phục tốt hơn.

Mỹ phẩm: Nếu da bị kích ứng do mỹ phẩm, bạn cần ngưng skincare. Kiểm tra các loại mỹ phẩm, tìm ra loại sản phẩm khiến da bạn phản ứng và loại nó ra khỏi quy trình chăm sóc da. Sau khi kích ứng da mặt giảm hoàn toàn bạn có thể skincare lại bình thường.

Skincare cho da bị kích ứng phải thật dịu nhẹ (Nguồn: Internet)

Sử dụng các sản phẩm phục hồi da

Bên cạnh các trên bạn có thể kết hợp một số loại mặt nạ thiên nhiên lành tính như lô hội, mật ong, chanh sả,... Hoặc các sản phẩm bôi da đặc trị viêm da dị ứng. Với thành phần có khả năng chống viêm, chống vi khuẩn, hồi phục và bảo vệ da của mình thì làn da của bạn cũng sẽ giảm kích ứng nhanh hơn. Tốt nhất bạn nên lựa chọn những sản phẩm có chứa thành phần sau petrolatum, axit hyaluronic, glycerin và các loại vitamin. Da bị kích ứng nổi mụn sẽ mau lành hơn với các sản phẩm hỗ trợ trên.